ကံမ်ဳိးေလးလီ ကံကိုယုံၾကည္

ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ ေစတနာကို  ကမၼ= ကံ ဟုေခၚ၏။
ကံတို႔သည္ ကိစၥအစြမ္းအားျဖင့္ -
ဇနကကံ
ဥပတၳမၻကကံ
ဥပပီဠကကံ
ဥပဃာတကကံ ဟူ၍ ေလးမ်ဳိးရွိသည္။ ကိစၥကမၼစတုကၠ ဟု ေခၚသည္။

အက်ဳိးေပးေသာ အလွည့္အႀကိမ္အားျဖင့္ -
ဂရုကံ
အာသႏၷကံ
အာစိဏၰကံ
ကဋတၱာကံ ဟူ၍ ေလးမ်ဳိးရွိျပန္သည္။ ပါကဒါန ပရိယာယ ကမၼစတုကၠ ဟုေခၚသည္။

အက်ဳိးေပးရာကာလ၏ အစြမ္းအားျဖင့္ -
ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနိယကံ
ဥပပဇၹေ၀ဒနိယကံ
အပရာပရိယေ၀ဒနိယကံ
အေဟာသိကံ ဟူ၍ ေလးမ်ဳိးရွိေသး၏။ ပါကကာလ ကမၼစတုကၠ ဟုမွတ္။

အက်ဳိးေပးရာဘုံဌာနအားျဖင့္-
အကုသိုလ္ကံ
ကာမာ၀စရကုသိုလ္ကံ
ရူပါ၀စရကုသိုလ္ကံ
အရူပ၀စရကုသိုလ္ကံ ဟု ေလးမ်ဳိး လည္းရွိျပန္၏။ ပါကဌာနကမၼစတုကၠ ေခၚသည္။

ကိစၥအစြမ္းအားျဖင့္ ကံေလးမ်ဳိး ကြဲျပားပုံမွာ...
၁။ ဇနကကံ
ပဋိသေႏၶအက်ဳိးႏွင့္ ပ၀တၱိအက်ဳိးတို႔ကို ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ကံ။
ဇနကကံသည္ ပဋိသေႏၶအခါႏွင့္ ပ၀တၱိအခါတို႔၌ ၀ိပါက္စိတ္ႏွင့္ ေစတသိက္မ်ား
ကမၼဇရုပ္ႏွင့္ ဥတုဇရုပ္တို႔ကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ေစတနာကို
ဇနကကံဟုေခၚသည္။
၂။ ဥပတၳမၻကကံ
ဇနကကံကို အေထာက္အပံ့ျပဳေသာကံ။ မိမိကိုယ္တိုင္ကား အက်ဳိးမေပးႏိုင္။
တစ္ပါးေသာကံကို အက်ဳိးေပးခြင့္ရေလေအာင္၊ အက်ဳိးေပးေသာအခါ
အက်ဳိးေပးသန္ေလေအာင္၊ ထိုအက်ဳိးေပးမ်ား ၾကည္ရွည္ေအာင္ ေလ်ာ္စြာ
ေထာက္ပံ့ကူညီတတ္ေသာ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ေစတနာကံကို ေခၚသည္။
၃။ ဥပပီဠကကံ
ဇနကကံ၏အက်ဳိးကို အားနည္းခ်ည့္နဲ႔ေအာင္ ဖိႏွိပ္တတ္ေသာကံ။
တစ္ပါးေသာကံ အက်ဳိးေပးခြင့္မရေအာင္ အခြင့္ရ၍ အက်ဳိးေပးေသာ္လည္း
မၾကာရွည္ေအာင္ကပ္၍ ႏွိပ္စစ္တတ္ေသာကံကို ဆိုလိုသည္။
၄။ ဥပဃာတကကံ
ဇနကကံအက်ဳိးေပးထားေသာ ၀ိပါက္နာမကၡႏၶာႏွင့္ ကဋတၱာ ရုပ္အစဥ္ကို ျဖတ္ေတာက္တတ္ေသာကံကိုဆိုလိုသည္။

အက်ဳိးေပးရာအလွည့္အႀကိမ္အားျဖင့္ ေလးမ်ဳိးမွာ...
၁။ ဂရုကံ
တစ္ပါးေသာကံမ်ားက မတားျမစ္ႏိုင္ပဲ စုတိၿပီး အျခားမဲ့၌ အက်ဳိးေပးၿမဲ ျဖစ္ေသာ
အလြန္အားႀကီးသည့္ ကံကိုဆိုလိုသည္။
(ပဥၥာနႏၱိယကံငါးပါးသည္ အကုသိုလ္ဂရုကံျဖစ္သည္။ ကုသိုလ္အရာတြင္လည္း
မဟဂၢဳတ္ကုသိုလ္ကံႏွင့္ ေလာကုတၱရာကံတို႔႕ိုသည္ ဂရုကံမ်ားျဖစ္သည္။)
၂။ အာသႏၷကံ
ေရွးအခါကျပဳခဲ့ၿပီး၍ ေသခါနီးအခါ၌ ေအာက္ေမ့အပ္ေသာ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ကံ
သည္လည္းေကာင္း၊ ေသခါနီးအခ်ိန္၌ ကပ္ျပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္ ၊ အကုသိုလ္ကံ
သည္လည္းေကာင္း အာသႏၷကံမည္၏
၃။ အာစိဏၰကံ
ေန႔စဥ္ အၿမဲမျပတ္ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြတ္ေသာ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ကံ၊ တစ္ႀကိမ္ျပဳလုပ္ၿပီး
ေနာက္ အစဥ္အၿမဲဆင္ျခင္ေအာက္ေမ့အပ္ေသာ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ကံသည္ ၄င္း
အာစိဏၰကံမည္၏။
၄။ ကဋတၱာကံ
ဂရုက၊ အာသႏၷ၊ အာစိဏၰကံအေျခအေနသို႔ မေရာက္တတ္ဘဲ ဒီဘ၀၌ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ
ကံမ်ားႏွင့္ေရွးေရွးဘ၀မ်ား၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာကံမ်ားတည္း။ ဤကံတို႔သည္လည္း
အခြင့္သာသည့္အခါ ပဋိသေႏၶအက်ဳိးႏွင့္ ပ၀တၱအက်ဳိးတို႔ကို ေပးႏိုင္ၾက၏။
အထက္ပါကံေလးပါးတို႔၏ အလွည့္အစဥ္အတိုင္း အက်ဳိးေပးပုံမွာ တစ္စုံတစ္ေယာက္ထံတြင္
ကံေလးမ်ဳိးစလုံးရွိပါက ဂရုကံသည္ အရင္အက်ဳိးေပး၏။ ထိုကံမရွိေသာ္ အာသႏၷကံ အက်ဳိးေပး၏။
အာသႏၷကံမရွိခဲ့ေသာ္ အာစိဏၰကံသည္ အက်ဳိးေပး၏။ မရွိပါက ကဋတၱာကံသည္ အက်ဳိးေပး၏။

အက်ဳိးေပးရာကာလအစြမ္းအားျဖင့္ ကံေလးမ်ဳိးမွာ--
၁။ ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနိယကံ
မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အက်ဳိးေပးေသာကံ။ ေဇာခုနစ္ခ်က္တို႔တြင္ ပထမေဇာေစတနာသည္
အခုပစၥဳပၸန္ဘ၀၌ အက်ဳိးေပးျခင္းေၾကာင့္ ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနိယကံဟု ေခၚ၏။
၂။ ဥပပဇၹေ၀ဒနိယကံ
ဒုတိယဘ၀၌ အက်ဳိးေပးေသာ သတၱမေဇာေစတနာကံ ကိုေခၚသည္။
၃။ အပရာပရိယေ၀ဒနိယကံ
လက္ရွိဘ၀ႏွင့္ ဒုတိယဘ၀တို႔မွာတစ္ပါး တတိယဘ၀မွစ၍
နိဗၺာန္ရသည့္ဘ၀တိုင္ေအာင္ အက်ဳိးေပးတတ္ေသာ အလယ္ေဇာငါးခ်က္
ေစတနာကံကိုေခၚသည္။
၄။ အေဟာသိကံ
အထက္တြင္ေဖၚျပခဲ့ေသာ ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနိယကံ စသည့္ ကံသုံးပါးတို႔သည္
အက်ဳိးေပးရန္ အခြင့္မသာ အခါမသင့္ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ မိမိတို႔ဆိုင္ရာ ကာလ
အားေလ်ာ္စြာ အက်ဳိးမေပးႏိုင္ၾကေတာ့ပဲ အလိုလိုပ်က္စီးသြားၾကသည္။
ထိုသို႔ေသာကံမ်ားကို အေဟာသိကံ ဟုေခၚသည္။

အက်ဳိးေပးရာဘုံဌာန၏ အစြမ္းအားျဖင့္ ကံေလးမ်ဳိးမွာ...
၁။ အကုသိုလ္ကံ
(ငရဲ၊ တိရစၦာန္၊ ၿပိတၱာ၊ အသူရကာယ္) အပါယ္ေလးဘုံ၌ ပဋိသေႏၶအက်ဳိးႏွင့္
ပ၀တၱိအက်ဳိးတို႔ကို ေပးေသာကံျဖစ္သည္။
၂။ ကာမာ၀စရကုသိုလ္ကံ
ကာမသုဂတိခုနစ္ဘုံ(လူ+နတ္၆) ၌ပဋိသေႏၶအက်ဳိးႏွင့္

ပ၀တၱိအက်ဳိးတို႔ကို ေပးေသာကံျဖစ္သည္။

၃။ ရူပါ၀စရကုသိုလ္ကံ

ရူပျဗဟၼာ ၁၆ ဘုံ၌ ပဋိသေႏၶအက်ဳိးႏွင့္ ပ၀တၱိအက်ဳိးတို႔ကို ေပးေသာကံျဖစ္သည္။

၄။ အရူပ၀စရကုသိုလ္ကံ

အရူပျဗဟၼာေလးဘုံ၌ ပဋိသေႏၶအက်ဳိးႏွင့္ ပ၀တၱိအက်ဳိးတို႔ကို ေပးေသာကံျဖစ္သည္။

ထိုသုိ႔ ကံတို႔သည္ ဆန္းဆန္းၾကယ္ၾကယ္ အက်ဳိးကို ေပးတတ္သျဖင့္ လက္ရွိဘ၀တြင္
မေကာင္းမႈျပဳ၏  မေကာင္းက်ဳိး မခံရ။
ေကာင္းမႈျပဳ၏ ဆိုးက်ဳိးကိုခံေနရ။

မေကာင္းမႈျပဳ၏ ဆိုးက်ဳိးကိုခံရ။

ေကာင္းမႈျပဳ၏ ေကာင္းက်ဳိးကိုစံရ။
ဟူ၍ ေလးမ်ဳိးျပားစြာ ျဖစ္ပ်က္ေနထိုင္ၾကသည္ကို ျမင္ေတြ႕ႏိုင္သည္။
ထို႔ေၾ႕ကာင့္ ကံႏွင့္ ကံအက်ဳိးေပးကို ယုံၾကည္ဖုိ႔ရာ အလြန္ခဲယဥ္းေၾကာင္း သိႏိုင္ပါသည္။
ထိုသို႔ကံဆန္းၾကယ္မႈမ်ားကို နားလည္သေဘာေပါက္ပါမွသာ ေလာကတြင္
ေနထိုင္ရသည္မွာ စိတ္မေက်နပ္စရာ မရွိေလာက္ေအာင္ သာယာလွပ ေပလိမ့္မည္။

ကံမ်ဳိးေလးလီကို ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္(မဟာသဒၶမၼေဇာတိက)၏ အဖိုးတန္ဆုံးေသာဘ၀ပညာ စာအုပ္မွ ေဖၚျပပါသည္။