ဒိ႒ိကိုျဖဳတ္ရန္အေရးႀကီးပုံ
ဒိ႒ိကိုျဖဳတ္ရန္အေရးႀကီးပုံ ေဟာၾကားခ်က္မ်ား
၁။ ဒိ႒ိျပဳတ္သစၥာတရားနာဖို႔အတြက္ ေန႔ဘက္မွာ အႀကိမ္သုံးရာ၊ ညဘက္မွာအႀကိမ္သုံးရာ လွံခြၽန္နဲ႔ အထိုးခံၿပီးမွ ေဟာၾကားမယ္ဆိုရင္ေတာင္ လွံခြၽန္နဲ႔အထိုးခံၿပီး နာၾကားရမယ္လို႔ ဘုရားရွင္က ေဟာၾကားခဲ့ ေလသည္။
၁။ ဒိ႒ိျပဳတ္သစၥာတရားနာဖို႔အတြက္ ေန႔ဘက္မွာ အႀကိမ္သုံးရာ၊ ညဘက္မွာအႀကိမ္သုံးရာ လွံခြၽန္နဲ႔ အထိုးခံၿပီးမွ ေဟာၾကားမယ္ဆိုရင္ေတာင္ လွံခြၽန္နဲ႔အထိုးခံၿပီး နာၾကားရမယ္လို႔ ဘုရားရွင္က ေဟာၾကားခဲ့ ေလသည္။
၂။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ရင္၀လွံစူး၊ ဦးေခါင္းမီးေလာင္ေနရင္ေတာင္၊ လွံကို ေနာက္မွႏႈတ္၊ မီးကိုေနာက္မွ ၿငိမ္းသတ္ပါ၊ သူတို႔အရင္ သကၠာယဒိ႒ိကို အရွင္ျပဳတ္ေအာင္ျဖဳတ္ပါဦးဟု မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ လွံမႏႈတ္၊ မီးမၿငိမ္းလို႔ေသရင္ တစ္ဘ၀ပဲေသရမယ္၊ ဒိ႒ိမျပဳတ္ရင္ေတာ့ ဘ၀ေပါင္းႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေသရလိမ့္မယ္ဟု ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေလသည္။
၃။ " ဒိ႒ိဗႏၶန ဗႏၶာေတ တဏွာေသာေတန ၀ုယွေရ
တဏွာေသာေတန ၀ုယွႏၲာ နေတဒုကၡာ ပမုစၥေရ" ေယနရာ အၾကင္သူတို႔သည္၊ ဒိ႒ိဗႏၶန ဗႏၶာ သကၠာယဒိ႒ိတည္းဟူေသာေၾကာ့ကြင္းျဖင့္ ဖြဲ႕ခ်ည္မိ ၾကေလကုန္၏၊ ေတနရာ ထိုသူတို႔သည္၊ တဏွာေသာေတန တဏွာတည္းဟူေသာေရေၾကာင္းျဖင့္၊ ၀ုယွေရ ေမ်ာပါ၍ေနၾကေလကုန္၏။ တဏွာေသာေတန ၀ုယွႏၲာ တဏွာေရေၾကာင္းေမ်ာ၍ ေနၾကကုန္ေသာ၊ ေတ ထိုသူတို႔သည္၊ ဒုကၡာ ဆင္းရဲအေပါင္းမွ၊ နပမုစၥေရ မလြတ္ကင္းႏိုင္ၾကေလကုန္။
(၀ိသုဒၶိမဂ္)
၄။ "ဒိ႒ိမသတ္ တဏွာသတ္ မျပတ္သံသရာ
တဏွာမသတ္ ဒိ႒ိသတ္ အျပတ္သံသရာ" (ပခုကၠဴ၀ိပႆနာဆရာႀကီးဦးၾကင္ေရႊ)
တဏွာမသတ္ ဒိ႒ိသတ္ အျပတ္သံသရာ" (ပခုကၠဴ၀ိပႆနာဆရာႀကီးဦးၾကင္ေရႊ)
၅။ စတင္တရားအားထုတ္သူ၏လုပ္ငန္းစဥ္
တရားရလိုလွ်င္သင္သည္ဦးစြာ ကုသိုလ္တရားတို႔၌ အစျဖဴလြ စင္ၾကယ္ေအာင္ သုတ္သင္ပါဦး၊ ကုသိုလ္တရားတို႔၏ ဦးစြာအစဆိုသည္ကား -
(က) သီလစင္ၾကယ္ရျခင္း၊
( ခ ) အယူေျဖာင့္မွန္ျခင္းတို႔ျဖစ္၏ (ဒိ႒ိ)
၆။ ဓါတ္သားေပၚတြင္အရိပ္ထင္သို႔
အမွန္က ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ပါး ခႏၶာငါးပါးမွ်သာရွိတာ၊ ငါ၊ သူ၊ ေယာက်ၤား၊ မိန္းမ၊ သား၊ သမီး၊ ေျမး၊ ျမစ္၊ တူ၊ တူမ ဆိုတာမရွိဘူး၊ ရွိတဲ့အေပၚမွာ မရွိတာေတြတင္ထားၿပီး ထင္မွားေနၾကတာ။
တရားအားထုတ္တဲ့သူေတြဟာ၊ အဲဒီဒိ႒ိေတြကို ဦးစြာပထမအသိဉာဏ္နဲ႔ (ဉာတပရိညာ) ဖယ္ရွားပါ၊ ၿပီးမွတရားအားထုတ္ပါ။
မဖယ္ရွားပဲ ဒိ႒ိေတြတန္းလန္းႀကီးနဲ႔ အားထုတ္ေနလို႔ကေတာ့ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ မဂ္ဖိုလ္မရႏိုင္ဘူး။
" ဒိ႒ မဂၢါဓိဂမႆ နိ၀ရဏံ" ဒိ႒ိအယူသည္ မဂ္ဖိုလ္လမ္းခရီးမွာအဟန္႔အတားပဲ။
၇။ ၀ိပႆနာအားထုတ္နည္း ၂-နည္း
(၁) ဒုဗၺလ၀ိပႆနာအားထုတ္နည္း = ဒိ႒ိတန္းလန္းႀကီးျဖင့္ ၀ိပႆနာအားထုတ္ေသာနည္းျဖစ္သည္။
ကုသိုလ္သာရ၍၊ နိဗၺာန္မရေပ။ အားနည္းေသာ၀ိပႆနာအားထုတ္နည္းျဖစ္သည္။
(၂) ဗလ၀၀ိပႆနာအားထုတ္နည္း = ဒိ႒ိကို ဉာတပရိညာျဖင့္ျဖဳတ္၍ ၀ိပႆနာအားထုတ္ေသာနည္း
ျဖစ္သည္။ ကုသိုလ္လည္းရ၊ နိဗၺာန္လည္းရသည္။ အားႀကီးေသာ၀ိပႆနာအားထုတ္နည္း ျဖစ္သည္။
၈။ ဒိ႒ိခြါမႈကိုဦးစြာေရွ႕ထား
(က) ဒါနကိုလည္းေနာက္ထားဦး၊
(ခ) သီလကိုလည္း ေနာက္ထားဦး၊
(ဂ) သမထကိုလည္းေနာက္ထားဦး၊
(ဃ) ၀ိပႆနာကိုလည္းေနာက္ထားဦး၊
သူတို႔အရင္ ဒိ႒ိခြါမႈ၊ ဒိ႒ိျဖဳတ္မႈကို ေရွ႕ထားပါ။
တရားရလိုလွ်င္သင္သည္ဦးစြာ ကုသိုလ္တရားတို႔၌ အစျဖဴလြ စင္ၾကယ္ေအာင္ သုတ္သင္ပါဦး၊ ကုသိုလ္တရားတို႔၏ ဦးစြာအစဆိုသည္ကား -
(က) သီလစင္ၾကယ္ရျခင္း၊
( ခ ) အယူေျဖာင့္မွန္ျခင္းတို႔ျဖစ္၏ (ဒိ႒ိ)
၆။ ဓါတ္သားေပၚတြင္အရိပ္ထင္သို႔
အမွန္က ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ပါး ခႏၶာငါးပါးမွ်သာရွိတာ၊ ငါ၊ သူ၊ ေယာက်ၤား၊ မိန္းမ၊ သား၊ သမီး၊ ေျမး၊ ျမစ္၊ တူ၊ တူမ ဆိုတာမရွိဘူး၊ ရွိတဲ့အေပၚမွာ မရွိတာေတြတင္ထားၿပီး ထင္မွားေနၾကတာ။
တရားအားထုတ္တဲ့သူေတြဟာ၊ အဲဒီဒိ႒ိေတြကို ဦးစြာပထမအသိဉာဏ္နဲ႔ (ဉာတပရိညာ) ဖယ္ရွားပါ၊ ၿပီးမွတရားအားထုတ္ပါ။
မဖယ္ရွားပဲ ဒိ႒ိေတြတန္းလန္းႀကီးနဲ႔ အားထုတ္ေနလို႔ကေတာ့ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ မဂ္ဖိုလ္မရႏိုင္ဘူး။
" ဒိ႒ မဂၢါဓိဂမႆ နိ၀ရဏံ" ဒိ႒ိအယူသည္ မဂ္ဖိုလ္လမ္းခရီးမွာအဟန္႔အတားပဲ။
၇။ ၀ိပႆနာအားထုတ္နည္း ၂-နည္း
(၁) ဒုဗၺလ၀ိပႆနာအားထုတ္နည္း = ဒိ႒ိတန္းလန္းႀကီးျဖင့္ ၀ိပႆနာအားထုတ္ေသာနည္းျဖစ္သည္။
ကုသိုလ္သာရ၍၊ နိဗၺာန္မရေပ။ အားနည္းေသာ၀ိပႆနာအားထုတ္နည္းျဖစ္သည္။
(၂) ဗလ၀၀ိပႆနာအားထုတ္နည္း = ဒိ႒ိကို ဉာတပရိညာျဖင့္ျဖဳတ္၍ ၀ိပႆနာအားထုတ္ေသာနည္း
ျဖစ္သည္။ ကုသိုလ္လည္းရ၊ နိဗၺာန္လည္းရသည္။ အားႀကီးေသာ၀ိပႆနာအားထုတ္နည္း ျဖစ္သည္။
၈။ ဒိ႒ိခြါမႈကိုဦးစြာေရွ႕ထား
(က) ဒါနကိုလည္းေနာက္ထားဦး၊
(ခ) သီလကိုလည္း ေနာက္ထားဦး၊
(ဂ) သမထကိုလည္းေနာက္ထားဦး၊
(ဃ) ၀ိပႆနာကိုလည္းေနာက္ထားဦး၊
သူတို႔အရင္ ဒိ႒ိခြါမႈ၊ ဒိ႒ိျဖဳတ္မႈကို ေရွ႕ထားပါ။
၉။ ဒိ႒ိျဖစ္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္း(၈)ပါး
ခႏၶာ၊ အ၀ိဇၨာ၊ ဖေႆာ၊ သညာ၊ တေကၠာစ၊ အေယာနိေသာ၊ ဒုမိၼေတၱာ၊ ပရေတာေဃာေသာ၊ ဒိ႒ိဌာနာနိအ႒ဓါ။
ေဆာင္ပုဒ္
၁။ ခႏၶာမသိ အ၀ိဇၨာရွိေတြ႕ထိအမွတ္မွား။
၂။ ႀကံစည္ႏွလုံးသြင္း၊ မိတ္ေပါင္းသင္း၊ ပ်က္ယြင္းနာတရား။
၃။ ဤရွစ္ပါးတြင္ တအင္အင္ေၾကာင့္ အျမင္ယြင္းေဖါက္ ဒိ႒ိေရာက္ ေတာက္ေလွ်ာက္အပါယ္သြား။
၁၀။ ခႏၶာကခ်ည္တိုင္၊ တဏွာကႀကိဳး၊ ဒိ႒ိကလည္ပတ္
ငါဆိုတာဒိ႒ဳပါဒါန္၊ ငါ့ဥစၥာဆိုတာ ကာမုပါဒါန္
ဒါျဖင့္ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဟာ ဥပါဒါန္တန္းလန္းနဲ႔ ေသသြားတယ္ဆိုရင္ ဥပါဒါနပစၥယာ ကမၼဘ၀၊ ကမၼဘ၀ ပစၥယာ ဇရာမရဏပါ။
ခႏၶာကခ်ည္တိုင္၊ ငါ့ဥစၥာကတဏွာႀကိဳးပဲ၊ ဒိ႒ဳပါဒါန္၊ ကာမုပါဒါန္ ကိုမသိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က ပုထဇဥ္၊ အဲဒီပုထုဇဥ္ဟာ ခႏၶာခ်ည္တိုင္မွာ တဏွာႀကိဳးနဲ႔ ခ်ည္ထားခံရတဲ့ ေခြးနဲ႔တူတဲ့ ပုထုဇဥ္။
၁၁။ တိုင္က်ဳိး၊ ႀကိဳးျပတ္၊ လည္ပတ္ျပဳတ္
ခႏၶာငါးပါးက(႐ူပကၡႏၶာ၊ ေ၀ဒနကၡႏၶာ၊ သညာကၡႏၶာ၊ သခၤါရကၡႏၶာ၊ ၀ိညာဏကၡႏၶာ) ျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြကိုÓဏ္နဲ႔ၾကည့္လိုက္ေတာ့ဟိုနားကယား၊ ဒီနားကနာ၊ ဟိုနားကကိုက္၊ ဒီနားကခဲ၊ ဟိုနားကက်င္ ဆိုတာေတြဟာ ေ၀ဒနာေတြပါပဲ၊ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ေပ်ာက္ေပ်ာက္ကုန္တယ္။ ဒါျဖင့္ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ပ်က္ သြားတဲ့ အနိစၥပဲ။ ေ၀ဒနာေလးေတြက ျဖစ္ပ်က္ဆိုေတာ့ ငါဟုတ္ေသးရဲ႕လား၊ အနိစၥပဲဟာ၊ အနိစၥ ျဖစ္သြားေတာ့ ဒိ႒ိလည္ပတ္ျပဳတ္သြားၿပီ။
ငါ့ဥစၥာေကာဟုတ္ေသးရဲ႕လား၊ မဟုတ္ရင္ တဏွာႀကိဳးလဲျပတ္ၿပီ၊ ဒါျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္ကေလး တစ္လုံး သည္လည္ပတ္ႏွင့္ ႀကိဳးျပတ္တယ္၊ ဒါတင္ဘယ္ကအုန္းမလဲ ျဖစ္ပ်က္ေတြခ်ည္းျမင္လာေတာ့ ခႏၶာလည္းေပ်ာက္မေနဘူးလား၊ ဒါဆိုရင္တိုင္လည္းက်ဳိးေတာ့တာေပါ့။
ဒါျဖင့္ ေခြးဘ၀ဇာတ္သိမ္းမယ္၊ ႏို႔မဟုတ္ရင္ သံသရာထဲမွာပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေခြးႀကီးဘ၀ေတြ၊ ေခြးငယ္ဘ၀ေတြ လုပ္ေနရအုန္းမယ္။ ဒိ႒ဳပါဒါန္၊ ကာမုပါဒါန္ဆိုတဲ့ ဥပါဒါန္ႀကီးေတြ အကုန္ျပတ္ၿပီးေတာ့ ဥပါဒါန္တို႔၏ခ်ဳပ္ရာျငိမ္းရာ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ေတာ့တယ္။
၁၂။ ဒိ႒ိရွိေနရင္မဂ္ဖိုလ္မရႏိုင္
ေ၀ဒနာေပၚထြန္းမွန္းသိေတာ့ ပ်က္မွန္းလည္းသိတယ္၊ ေ၀ဒနာေပၚတာေကာ၊ ပ်က္တာေကာ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမဟုတ္ ေ၀ဒနကၡႏၶာေတြသာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုဉာဏ္ေရာက္သြားေတာ့ သကၠာယဒိ႒ိ ျပဳတ္တယ္။ ဒုကၡျဖစ္လိုက္၊ သုခအစားထိုးလိုက္၊ သုခပ်က္လိုက္၊ ဥေပကၡာအစားထိုးလိုက္ ဆိုတာသိလာရင္ မခိုင္ၿမဲဘူးဆိုတာေပၚလာတယ္။
ေ၀ဒနာနဲ႔ တရားနာေနတယ္လို႔သိရင္ သကၠာယဒိ႒ိျပဳတ္ၿပီ။
တစ္ခုေသာေ၀ဒနာေလး ပ်က္သြားတာကိုသိရင္ သႆတဒိ႒ိ ျပဳတ္ၿပီ။
ေနာက္ေ၀ဒနာေလး အစားထုိးတာကိုသိရင္ ဥေစၦဒဒိ႒ိျပဳတ္တယ္။
အဲဒီဒိ႒ိ ၃-ခုမျပဳတ္ရင္ မဂ္ဖိုလ္မရဘူး။
၁၃။ " ဒိ႒ိတန္းလန္းနဲ႔ အားထုတ္ေနလို႔ကေတာ့ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ မဂ္မရႏိုင္ဘူး" ဟူ၍ ခဏခဏမိန္႔ေတာ္မူ၏။
၁၄။ " ဒိ႒ိခြါမႈကိုဦးစြာေရွ႕ထားပါ" ဒိ႒ိသည္မဂ္တားဖိုလ္တားျဖစ္၏။ မိမိတို႔သြားရာလမ္းခရီးတြင္ အေႏွာင့္အယွက္ အတားအဆီးျဖစ္၏။ သို႔ျဖစ္၍လည္း မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက "အဟန္႔အတားကို ဦးစြာ ဖယ္ရွား ပစ္ပါဦး" ဟုမိန္႔ေတာ္မူေလ့ရွိ၏။
၁၅။ ၀ိပႆနာမလုပ္ခင္ဒိ႒ိကိုအရင္ခြါပါဦး
ဆိုသည့္စကားသည္ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ စကားျဖစ္သည္၊ ဤကားမူေသစကား ျဖစ္၏။ ဤစကားကို မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကသာ ပထမဆုံးစတင္၍ က်ယ္ေလာင္စြာ ေျပာဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေလသည္။
၁၆။ နိဗၺာန္ေရာက္တဲ့အျမင္မ်ဳိးဆိုတာ
႐ုပ္ကိုအတုံးအခဲႀကီး၊ အစိုင္အခဲႀကီးျမင္ေနေသးလို႔ရွိရင္ နိဗၺာန္ေရာက္တဲ့ အျမင္မ်ဳိးမဟုတ္ ေသးဘူး၊ ပ်က္ပ်က္သြားတာကေလးေတြ၊ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကေလးေတြျမင္ရမွာ၊ ႐ုပ္ကို ၾကည့္ရင္လည္း ေပၚၿပီးေပ်ာက္တာကေလးေတြျမင္ေအာင္ၾကည့္ရမွာ အဲဒီလိုသိမ္ေမြ႕တဲ့ ျဖစ္မႈပ်က္မႈကေလး ေတြကိုျမင္ေအာင္ၾကည့္ရမွာ။
၁၇။ သကၠာယဒိ႒ိ
ဒိ႒ိသကၠာ မကြာသမွ်၊ လူတြင္စၾကာ၊ နတ္မွာသိၾကား၊ မိုးဖ်ားျဗဟၼာ၊ ျဖစ္တုံပါလည္း၊ ခႏၶာၿပိဳကြဲ၊ ကုသိုလ္စဲက၊ ေဖါက္လႊဲပါယ္ရြာ၊ ေရာက္ၿမဲသာတည္း။
ဒိ႒ိျဖဳတ္ဖို႔အေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္း ဘုရားရွင္နဲ႔ ဘုရားရွင္ေဟာတဲ့တရားေတြကို ျပန္ေဟာေပးတဲ့ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ႀကီးတို႔ ဆုံးမေဟာၾကားထားတာေတြကို ဖတ္႐ႈၿပီး ဒိ႒ိဘယ္ေလာက္အေရးႀကီးတယ္ ဆိုတာသိေလာက္ပါၿပီ။ ဒိ႒ိကိုပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ နားလည္သေဘာေပါက္မွသာ ဒိ႒ိကိုသတ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔အတြက္ နားလည္ေအာင္ဖတ္႐ႈၾကပါ။ တစ္ေခါက္နဲ႔နားမလည္က ႏွစ္ေခါက္ သုံးေခါက္ နားလည္တဲ့ အထိဖတ္႐ႈသင့္ပါသည္။ အသိမွန္မွ အက်င့္မွန္ပါလိမ့္မည္။ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္းလိုက္ ရပါသည္။
ဒိ႒ိျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းကို ေသခ်ာစြာျပန္သုံးသပ္ပါက ခႏၶာငါးပါးကို အေကာင္အထည္ ထင္မိေသာ အျမင္မွားဒိ႒ိေၾကာင့္ ငါရယ္၊ သူရယ္ ဆိုသည့္ မာနတရားေပၚလာရေပသည္။ မာနေၾကာင့္ အာ႐ုံကပ္ျငိျခင္းတဏွာကူးသြားျခင္းျဖစ္ၿပီး တဏွာျဖစ္ေတာ့ ဥပါဒါန္ ကမၼဘ၀ေရာက္သြားသည္၊ ကမၼဘ၀ေၾကာင့္ ဇာတိ၊ ဇာတိျဖစ္ေတာ့ ဇရာမရဏ မလြတ္ေတာ့ေပ။ ဤသို႔ဆိုပါက ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ သံသရာ လည္သြားၿပီးျဖစ္ပါသည္။
ခႏၶာ၊ အ၀ိဇၨာ၊ ဖေႆာ၊ သညာ၊ တေကၠာစ၊ အေယာနိေသာ၊ ဒုမိၼေတၱာ၊ ပရေတာေဃာေသာ၊ ဒိ႒ိဌာနာနိအ႒ဓါ။
ေဆာင္ပုဒ္
၁။ ခႏၶာမသိ အ၀ိဇၨာရွိေတြ႕ထိအမွတ္မွား။
၂။ ႀကံစည္ႏွလုံးသြင္း၊ မိတ္ေပါင္းသင္း၊ ပ်က္ယြင္းနာတရား။
၃။ ဤရွစ္ပါးတြင္ တအင္အင္ေၾကာင့္ အျမင္ယြင္းေဖါက္ ဒိ႒ိေရာက္ ေတာက္ေလွ်ာက္အပါယ္သြား။
၁၀။ ခႏၶာကခ်ည္တိုင္၊ တဏွာကႀကိဳး၊ ဒိ႒ိကလည္ပတ္
ငါဆိုတာဒိ႒ဳပါဒါန္၊ ငါ့ဥစၥာဆိုတာ ကာမုပါဒါန္
ဒါျဖင့္ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဟာ ဥပါဒါန္တန္းလန္းနဲ႔ ေသသြားတယ္ဆိုရင္ ဥပါဒါနပစၥယာ ကမၼဘ၀၊ ကမၼဘ၀ ပစၥယာ ဇရာမရဏပါ။
ခႏၶာကခ်ည္တိုင္၊ ငါ့ဥစၥာကတဏွာႀကိဳးပဲ၊ ဒိ႒ဳပါဒါန္၊ ကာမုပါဒါန္ ကိုမသိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က ပုထဇဥ္၊ အဲဒီပုထုဇဥ္ဟာ ခႏၶာခ်ည္တိုင္မွာ တဏွာႀကိဳးနဲ႔ ခ်ည္ထားခံရတဲ့ ေခြးနဲ႔တူတဲ့ ပုထုဇဥ္။
၁၁။ တိုင္က်ဳိး၊ ႀကိဳးျပတ္၊ လည္ပတ္ျပဳတ္
ခႏၶာငါးပါးက(႐ူပကၡႏၶာ၊ ေ၀ဒနကၡႏၶာ၊ သညာကၡႏၶာ၊ သခၤါရကၡႏၶာ၊ ၀ိညာဏကၡႏၶာ) ျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြကိုÓဏ္နဲ႔ၾကည့္လိုက္ေတာ့ဟိုနားကယား၊ ဒီနားကနာ၊ ဟိုနားကကိုက္၊ ဒီနားကခဲ၊ ဟိုနားကက်င္ ဆိုတာေတြဟာ ေ၀ဒနာေတြပါပဲ၊ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ေပ်ာက္ေပ်ာက္ကုန္တယ္။ ဒါျဖင့္ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ပ်က္ သြားတဲ့ အနိစၥပဲ။ ေ၀ဒနာေလးေတြက ျဖစ္ပ်က္ဆိုေတာ့ ငါဟုတ္ေသးရဲ႕လား၊ အနိစၥပဲဟာ၊ အနိစၥ ျဖစ္သြားေတာ့ ဒိ႒ိလည္ပတ္ျပဳတ္သြားၿပီ။
ငါ့ဥစၥာေကာဟုတ္ေသးရဲ႕လား၊ မဟုတ္ရင္ တဏွာႀကိဳးလဲျပတ္ၿပီ၊ ဒါျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္ကေလး တစ္လုံး သည္လည္ပတ္ႏွင့္ ႀကိဳးျပတ္တယ္၊ ဒါတင္ဘယ္ကအုန္းမလဲ ျဖစ္ပ်က္ေတြခ်ည္းျမင္လာေတာ့ ခႏၶာလည္းေပ်ာက္မေနဘူးလား၊ ဒါဆိုရင္တိုင္လည္းက်ဳိးေတာ့တာေပါ့။
ဒါျဖင့္ ေခြးဘ၀ဇာတ္သိမ္းမယ္၊ ႏို႔မဟုတ္ရင္ သံသရာထဲမွာပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေခြးႀကီးဘ၀ေတြ၊ ေခြးငယ္ဘ၀ေတြ လုပ္ေနရအုန္းမယ္။ ဒိ႒ဳပါဒါန္၊ ကာမုပါဒါန္ဆိုတဲ့ ဥပါဒါန္ႀကီးေတြ အကုန္ျပတ္ၿပီးေတာ့ ဥပါဒါန္တို႔၏ခ်ဳပ္ရာျငိမ္းရာ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ေတာ့တယ္။
၁၂။ ဒိ႒ိရွိေနရင္မဂ္ဖိုလ္မရႏိုင္
ေ၀ဒနာေပၚထြန္းမွန္းသိေတာ့ ပ်က္မွန္းလည္းသိတယ္၊ ေ၀ဒနာေပၚတာေကာ၊ ပ်က္တာေကာ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမဟုတ္ ေ၀ဒနကၡႏၶာေတြသာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုဉာဏ္ေရာက္သြားေတာ့ သကၠာယဒိ႒ိ ျပဳတ္တယ္။ ဒုကၡျဖစ္လိုက္၊ သုခအစားထိုးလိုက္၊ သုခပ်က္လိုက္၊ ဥေပကၡာအစားထိုးလိုက္ ဆိုတာသိလာရင္ မခိုင္ၿမဲဘူးဆိုတာေပၚလာတယ္။
ေ၀ဒနာနဲ႔ တရားနာေနတယ္လို႔သိရင္ သကၠာယဒိ႒ိျပဳတ္ၿပီ။
တစ္ခုေသာေ၀ဒနာေလး ပ်က္သြားတာကိုသိရင္ သႆတဒိ႒ိ ျပဳတ္ၿပီ။
ေနာက္ေ၀ဒနာေလး အစားထုိးတာကိုသိရင္ ဥေစၦဒဒိ႒ိျပဳတ္တယ္။
အဲဒီဒိ႒ိ ၃-ခုမျပဳတ္ရင္ မဂ္ဖိုလ္မရဘူး။
၁၃။ " ဒိ႒ိတန္းလန္းနဲ႔ အားထုတ္ေနလို႔ကေတာ့ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ မဂ္မရႏိုင္ဘူး" ဟူ၍ ခဏခဏမိန္႔ေတာ္မူ၏။
၁၄။ " ဒိ႒ိခြါမႈကိုဦးစြာေရွ႕ထားပါ" ဒိ႒ိသည္မဂ္တားဖိုလ္တားျဖစ္၏။ မိမိတို႔သြားရာလမ္းခရီးတြင္ အေႏွာင့္အယွက္ အတားအဆီးျဖစ္၏။ သို႔ျဖစ္၍လည္း မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက "အဟန္႔အတားကို ဦးစြာ ဖယ္ရွား ပစ္ပါဦး" ဟုမိန္႔ေတာ္မူေလ့ရွိ၏။
၁၅။ ၀ိပႆနာမလုပ္ခင္ဒိ႒ိကိုအရင္ခြါပါဦး
ဆိုသည့္စကားသည္ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ စကားျဖစ္သည္၊ ဤကားမူေသစကား ျဖစ္၏။ ဤစကားကို မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကသာ ပထမဆုံးစတင္၍ က်ယ္ေလာင္စြာ ေျပာဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေလသည္။
၁၆။ နိဗၺာန္ေရာက္တဲ့အျမင္မ်ဳိးဆိုတာ
႐ုပ္ကိုအတုံးအခဲႀကီး၊ အစိုင္အခဲႀကီးျမင္ေနေသးလို႔ရွိရင္ နိဗၺာန္ေရာက္တဲ့ အျမင္မ်ဳိးမဟုတ္ ေသးဘူး၊ ပ်က္ပ်က္သြားတာကေလးေတြ၊ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကေလးေတြျမင္ရမွာ၊ ႐ုပ္ကို ၾကည့္ရင္လည္း ေပၚၿပီးေပ်ာက္တာကေလးေတြျမင္ေအာင္ၾကည့္ရမွာ အဲဒီလိုသိမ္ေမြ႕တဲ့ ျဖစ္မႈပ်က္မႈကေလး ေတြကိုျမင္ေအာင္ၾကည့္ရမွာ။
၁၇။ သကၠာယဒိ႒ိ
ဒိ႒ိသကၠာ မကြာသမွ်၊ လူတြင္စၾကာ၊ နတ္မွာသိၾကား၊ မိုးဖ်ားျဗဟၼာ၊ ျဖစ္တုံပါလည္း၊ ခႏၶာၿပိဳကြဲ၊ ကုသိုလ္စဲက၊ ေဖါက္လႊဲပါယ္ရြာ၊ ေရာက္ၿမဲသာတည္း။
ဒိ႒ိျဖဳတ္ဖို႔အေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္း ဘုရားရွင္နဲ႔ ဘုရားရွင္ေဟာတဲ့တရားေတြကို ျပန္ေဟာေပးတဲ့ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ႀကီးတို႔ ဆုံးမေဟာၾကားထားတာေတြကို ဖတ္႐ႈၿပီး ဒိ႒ိဘယ္ေလာက္အေရးႀကီးတယ္ ဆိုတာသိေလာက္ပါၿပီ။ ဒိ႒ိကိုပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ နားလည္သေဘာေပါက္မွသာ ဒိ႒ိကိုသတ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔အတြက္ နားလည္ေအာင္ဖတ္႐ႈၾကပါ။ တစ္ေခါက္နဲ႔နားမလည္က ႏွစ္ေခါက္ သုံးေခါက္ နားလည္တဲ့ အထိဖတ္႐ႈသင့္ပါသည္။ အသိမွန္မွ အက်င့္မွန္ပါလိမ့္မည္။ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္းလိုက္ ရပါသည္။
ဒိ႒ိျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းကို ေသခ်ာစြာျပန္သုံးသပ္ပါက ခႏၶာငါးပါးကို အေကာင္အထည္ ထင္မိေသာ အျမင္မွားဒိ႒ိေၾကာင့္ ငါရယ္၊ သူရယ္ ဆိုသည့္ မာနတရားေပၚလာရေပသည္။ မာနေၾကာင့္ အာ႐ုံကပ္ျငိျခင္းတဏွာကူးသြားျခင္းျဖစ္ၿပီး တဏွာျဖစ္ေတာ့ ဥပါဒါန္ ကမၼဘ၀ေရာက္သြားသည္၊ ကမၼဘ၀ေၾကာင့္ ဇာတိ၊ ဇာတိျဖစ္ေတာ့ ဇရာမရဏ မလြတ္ေတာ့ေပ။ ဤသို႔ဆိုပါက ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ သံသရာ လည္သြားၿပီးျဖစ္ပါသည္။
posted by အတၱ @ July 19, 2013
0 Comments
0 Comments:
Post a Comment
Subscribe to Post Comments [Atom]
<< Home