သုံးဆယ့္တစ္ဘုံ

  ဘုရားရွင္ေဟာၾကားထားေသာ အနႏၱစၾက၀ဠာတြင္ သတၱ၀ါတို႔သည္ သူတို႔ ျပဳခဲ့ေသာ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ ကံအေလွ်ာက္ ဆိုင္ရာ ဘုံဘ၀တြင္ က်င္လည္ၾကရေပသည္။ ကုသိုလ္မ်ားသည့္ ပုဂၢိဳလ္က ကုသိုလ္ အက်ဳိးေပးခ်ိန္တြင္  ကုသိုလ္အက်ဳိးေပးရာဘုံမ်ားျဖစ္သည့္ ကာမသုဂတိ(၇)ဘုံႏွင့္ ျဗဟၼာ(၂၀)တြင္ ေရာက္ရွိ က်င္လည္ၾကရေပ သည္။ အကုသိုလ္ အက်ဳိးေပးခ်ိန္တြင္ ကာမဒုက္ဂတိ(၄)ဘုံတြင္ က်င္လည္ၾကရေပသည္။

ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ အနည္းအမ်ားေပၚမူ၍ လည္းေကာင္း၊ ကုသုိလ္အကုသိုလ္ ျဖစ္ခ်ိန္အနည္း အမ်ား ေပၚမူ၍လည္းေကာင္း၊ ခံစား စံစားၾကရသည့္ ဘုံဘ၀မ်ား ကြဲျပားသြားသည္။ စုစုေပါင္း (၃၁)ဘုံ ရွိပါသည္။ ကုသိုလ္အားေလွ်ာ္စြာ ခံစားစံစားရေသာ ဘုံ (၂၇)ဘုံရွိၿပီး၊ အကုသိုလ္အက်ဳိးေပးရာဘုံ (၄)ဘုံရွိပါသည္။

           အကုသိုလ္အက်ဳိးေပးရာ (၄)ဘုံမွာ တိရစၦာန္ဘုံ၊ ၿပိတၱာဘုံ၊ အသူရကာယ္ဘုံႏွင့္ ငရဲဘုံဟူ၍ ေလးဘုံရွိ၏။ ထိုတြင္ ငရဲဘုံတြင္ အကုသိုလ္ အနည္းအမ်ားေပၚမူတည္၍ခံစားရေသာ ငရဲ အမ်ဳိးအစား (၈)မ်ိဳး ကြဲသြားျပန္သည္။ ထိုငရဲ ရွစ္ထပ္တြင္ တစ္ထပ္စီ၌ တစ္မ်က္ႏွာတြင္  ဘင္ပုပ္ငရဲ၊ ျပာပူငရဲ၊ လက္ပံေတာ့ငရဲ၊ ႀကိမ္ပိုက္ေခ်ာင္းင၇ဲ ဟူ၍ အရံငရဲ ေလးခုရွိၿပီး ေလးမ်က္နွာေပါင္းတြင္ အရံ ငရဲ (၁၆) ခုရွိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရွစ္ထပ္တြင္ စုစုေပါင္းအရံငရဲငယ္ (၁၂၈)ထပ္ရွိပါသည္။ ထိုငရဲဘုံတြင္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ျပဳလုပ္ခြင့္မရပါ။ မဂ္တရားဖိုလ္တရားရရန္ အခြင့္အလမ္းမရွိပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ရပ္ပစ္ရွစ္ပါးတြင္ တစ္ပါးအပါသြင္းထားျခင္းျဖစ္သည္။( တိရစၦာန္၊ ၿပိတၱာႏွင့္ အသူရကာယ္ တို႔သည္လည္း မဂ္ဖိုလ္ရရန္ အခြင့္မရွိပါ၊ ငရဲႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္သည္)

 လူ႕ဘုံသည္ ေကာင္းမႈေရာ မေကာင္းမႈပါ ျပဳလုပ္ခြင့္ရွိသည္၊ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိသည္။  ေအာက္ဆုံး အ၀ီစိမွ အထက္ဘ၀ဂ္ျဖစ္ေသာ ေန၀သညာနာသညာယတနဘုံ (ေန၀သင္ညာ နာသင္ညာဟုဖတ္ပါရန္) အထိ သုံးဆယ့္တစ္ဘုံတြင္း ႀကိဳက္ရာဘုံသို႔ သြားႏိုင္ေသာ ဘုံဌာနျဖစ္ေပသည္။ ထို႕ျပင္ သုံးဆယ့္တစ္ဘုံမွ လြတ္ရာ နိဗၺာန္ သို႔လည္း ေရာက္ေအာင္ႀကိဳးစားသြားႏိုင္ ေသာေနရာထူးႀကီးလည္းျဖစ္ေပသည္။

        နတ္ျပည္ (၆)ထပ္သည္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္၏ အက်ဳိးကို ခံစားစံစားရာ ေနရာဌာနျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ခ်မ္းသာစြာ ေနထိုင္ရေသာ္လည္း ေကာင္းမႈကုသိုလ္ျပဳခြင့္မရေခ်။ ျဗဟၼာ(၂၀)ဘုံသည္လည္း စ်ာန္ကုသိုလ္၏ အက်ဳိးေပးရာ ဌာနျဖစ္သျဖင့္ ျဗဟၼာႀကီးမ်ားသည္ စ်ာန္ခ်မ္းသာျဖင့္သာ ေနၾကေပသည္။ ထိုျဗဟၼာ(၂၀)တြင္ သုဒၶါ၀သ (၅)ဘုံတြင္ အရိယာျဗဟၼာမ်ား ေနထိုင္ၾကသည္။ က်န္(၁၅)ဘုံတြင္ ပုထုဇဥ္ျဗဟၼာႏွင့္ အရိယာျဗဟၼာ မ်ားေနထိုင္ၾကေပသည္။